Urlop bezpłatny - wymiar, dla kogo? Czy pracodawca musi go udzielić?

• 14 lutego 2020
• Patrycja

Zdjęcie:

Wykorzystaliśmy już wszystkie dni wolnego, które przysługiwały nam w ramach urlopu wypoczynkowego. Ale musimy coś załatwić i nie ma możliwości, żebyśmy odpuścili tę sprawę. Dobra wiadomość jest taka, że można awaryjnie skorzystać z urlopu bezpłatnego. Gorsza wiadomość jest taka, że pracodawca nie ma obowiązku takiego rodzaju wolnego nam udzielić. Dlaczego? Na pewno wyjaśnimy to w dalszej części naszego artykułu.

Poznajcie najważniejsze informacje o urlopie bezpłatnym, żebyście nie mieli wątpliwości czy możecie z niego skorzystać.

Najważniejsze informacje o urlopie bezpłatnym

Pracownik ma prawo do urlopu bezpłatnego, co zapisane jest w artykule 174 paragrafu 1 Kodeksu pracy, który stanowi:

§1. Na pisemny wniosek pracownika pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego.

Dalej z kolei znajduje się informacja o tym, że pracownik w tym czasie nie świadczy pracy, ale i nie otrzymuje swojego wynagrodzenia.

§2. Okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Ulegają zawieszeniu prawa i obowiązki pracownika, a także pracodawcy. W czasie bezpłatnego urlopu pracownik nie zachowuje prawa do świadczeń z tytułu ubezpieczenia społecznego, a szczególnie – prawa do zasiłku chorobowego i opiekuńczego. Kiedy urlop bezpłatny się kończy – pracownik powraca na swoje stanowisko, a pracodawca nie może mu tego odmówić. Jeśli jednak po wykorzystaniu urlopu pracownik nie zgłosi się do pracy – pracodawca ma prawo zwolnić go bez wypowiedzenia, z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych.

Czy pracodawca musi udzielić nam urlopu bezpłatnego?

Nie musi. Tylko w przypadku kiedy pracownik jest powołany do pełnienia funkcji z wyboru w związkach zawodowych – pracodawca musi wyrazić na to zgodę. W innym przypadku może, ale nie musi się zgodzić na to, aby jego pracownik wziął urlop bezpłatny.

Obowiązkowy urlop bezpłatny (w przypadku powołania do pełnienie funkcji) – wlicza się do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Szczególny urlop bezpłatny

Czyli taki, którego pracodawca może udzielić jeśli… musimy wykonać pracę u innego pracodawcy. Naprawdę! Za zgodą pracownika, pracodawca może udzielić mu urlopu bezpłatnego w celu wykonania określonej pracy u innego pracodawcy. Oczywiście musi się to odbyć na piśmie (wyrażenie zgody). Co ważne dla wielu – okres takowego urlopu wlicza się do okresu pracy u dotychczasowego pracodawcy.

Ile może trwać urlop bezpłatny?

Ten urlop ma nielimitowaną długość. Przepisy kodeksu pracy nie wskazują żadnej górnej granicy. W związku z tym może to być rok, miesiąc, kilka tygodni, a nawet kilka lat. Przepisy stanowią jednak:

§3. Przy udzielaniu urlopu bezpłatnego, dłuższego niż 3 miesiące, strony mogą przewidzieć dopuszczalność odwołania pracownika z urlopu z ważnych przyczyn.

Jeśli jednak w umowie nie ma takiego zastrzeżenia – nie ma możliwości odwołania pracownikowi urlopu bez jego zgody, nawet wtedy, kiedy są ważne przyczyny uzasadniające jego odwołanie.

Wniosek

Urlopu udziela się tylko na pisemny wniosek pracownika. Pracodawca może udzielić urlop pracownikowi tylko na jego wniosek np. pracodawca nie ma prawa wysłać swojego pracownika na urlop bezpłatny, nie może tego na nim wymusić, ani wymagać by podpisał jakiekolwiek dokumenty, które by sprawiły, że na taki urlop by się wybrał.

Pracownik, kiedy składa wniosek, nie musi podawać żadnego uzasadnienia.

Pracodawca z kolei, jak mówiliśmy, może ale nie musi, uwzględnić takiego wniosku. Może również odmówić i nie ma obowiązku uzasadniać swojej decyzji.

---